9 Mayıs 2008 Cuma

Risk Almanın Şartları


Hayatta risk almakla ilgili hep endişelerim olmuştur. Gerçi, "sonundan korkan kahraman olamaz" diyenlere katılıyorum ama yine de risk alırken ben bile öngörülebilen riskleri tercih ediyorum. Hatta bununla ilgili olarak bir prensip geliştirdim.

2 durumda risk almak mâkuldur:

A-) Risk almanın sonunca kayıp edilecek şeylerin önemi makul seviyelerde olmalı hatta mümkünse kayıp edildiğinde "gerçek" bir kayıp olmayan şeyler üzerinden risk alınmalı. Örnek; her ay 1 lira kazanç getiren 100 liralık bir varlığın 10 lirası riske edilebilir. Zirâ, kayıp 10 lira olabileceği gibi kazançtan kayıp ise sadece 0.1 olacaktır. Ama 20 lira getiren 100 liralık bir varlıkla aynı riski aldığımızda 10 lirayı kayıp ettiğimiz gibi 2 lirada kazançtan kayıp olacaktır. Bu makul bir risk değildir. Tabii, ben analitik bir yaklaşım geliştirdim bu hadiseye ama aslında her türlü numerik olmayan durum içinde bu tür bir analiz yapılabilir kanaatindeyim. Özellikle, hayatınızda yer alan çeşitli önemdeki arkadaşlarınızın hayatınızda ki varlıklarını sürdürüp sürdürmeme kararlarını alırken ya da aile fertleriniz ile olan ilişkilerin yönetiminde olabilir mesela. Tek sorun, bu tür numerik olmayan konuların objektif şekilde analiz edilebilir hale getirmek olacaktır.

B-) Risk almaktan başka şansın olmadığı durumlarda risk alınabilir. Kastettiğim ise, risk almadığında zaten kayıp edeceğin kesin olan bir konu var ise, risk alarak en azından şansını deneyebilirsin. Bunun da en güzel örneğini futboldan verebilirim. Beraberliğin yetmediği bir maçta, son dakikalarda kalecinin ve tüm defansın bir duran top için rakip ceza alanına gitmesi olabilir. Bu risk karşılığında belki beraberliği dahi koruyamayarak yenileceksiniz ama zaten elinize geçecek olan beraberlik manâsız ve değersizse bu makul bir risktir.

Bu durumlar haricinde alınan tüm riskler kanaatimce irrasyoneldir. Fakat, irrasyonellik her zaman kötü birşey değildir ve büyük başarıları romantik ve idealist olan temelde irrasyonel olan kişiler elde edeler.

Hiç yorum yok: